สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็นพระบรมราชินีนาถในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชสมภพเมื่อวันศุกร์ที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2475 ทรงเป็นพระธิดาองค์ใหญ่ในพลเอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ และหม่อมหลวงบัว กิติยากร พระนาม สิริกิติ์

ได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ในช่วงปฐมวัย ทรงศึกษา ณ โรงเรียนราชินี และโรงเรียนเซนต์ฟรังซีสซาเวียร์คอนแวนต์ ต่อมาได้โดยเสด็จพระชนกซึ่งทรงดำรงตำแหน่งอัครราชทูต ณ สหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส และเดนมาร์ก ตามลำดับ ระหว่างประทับในยุโรป ทรงศึกษาต่อด้านภาษาและดนตรีอย่างต่อเนื่อง

พ.ศ. 2491 ขณะประทับ ณ กรุงปารีส ได้มีพระราชปฏิสันถารกับพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (พระราชอิสริยยศในขณะนั้น) นำมาสู่พระราชพิธีหมั้นเป็นการภายใน ณ เมืองโลซานน์ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2492 ต่อมาวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2493 ทรงเข้าพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสและทรงได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระราชินีสิริกิติ์ และในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก วันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 ทรงได้รับการเฉลิมพระยศเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี

เมื่อพ.ศ. 2499 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จออกทรงพระผนวช ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ด้วยพระปรีชาสามารถในการปฏิบัติพระราชกรณียกิจเป็นที่ประจักษ์ ภายหลังจึงทรงได้รับการสถาปนาพระราชอิสริยยศขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ตลอดรัชสมัย ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการเพื่อแบ่งเบาพระราชภาระและทรงเป็นคู่พระบารมีแห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงริเริ่มโครงการในพระราชดำริมากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการส่งเสริมศิลปาชีพเพื่ออนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมของชาติและยกระดับคุณภาพชีวิตของราษฎร นอกจากนี้ ทรงดำรงตำแหน่งสภานายิกาสภากาชาดไทยตั้งแต่ พ.ศ. 2499 เป็นต้นมา

วันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2568 สำนักพระราชวังได้ออกประกาศเรื่อง สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สวรรคต ความว่า ตามที่คณะแพทย์ได้ถวายการรักษาอย่างต่อเนื่อง ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ตั้งแต่วันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2568 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระประชวรจากภาวะติดเชื้อในกระแสพระโลหิต

แม้คณะแพทย์จะถวายการรักษาอย่างสุดความสามารถ แต่พระอาการได้ทรุดหนักลงตามลำดับ และเสด็จสวรรคตด้วยพระอาการสงบ ในวันศุกร์ที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2568 เวลา 21.21 น. ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย สิริพระชนมพรรษา 93 พรรษา

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สำนักพระราชวังจัดการพระบรมศพถวายพระเกียรติยศสูงสุดตามราชประเพณี โดยประดิษฐานพระบรมศพ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง และให้พระบรมวงศานุวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทในราชสำนักไว้ทุกข์ถวายมีกำหนด 1 ปี ตั้งแต่วันสวรรคตเป็นต้นไป