มะเม่า (Mao หรือ Mamao) เป็นผลไม้ป่าที่พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย โดยเฉพาะแถบเทือกเขาภูพาน ผลสุกจะมีสีแดงไปจนถึงม่วงเข้มคล้ายกับผลเบอร์รี่หรือองุ่น รสชาติเปรี้ยวอมหวานฝาดเล็กน้อย ชาวบ้านนิยมนำมาทานสด ทำน้ำผลไม้ หรือหมักเป็นไวน์

สาเหตุที่ได้รับฉายาว่า "เบอร์รี่อีสาน" ไม่ใช่แค่เพราะรูปร่างหน้าตา แต่เพราะ มะเม่า อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่เทียบเท่าหรือสูงกว่าผลไม้ตระกูลเบอร์รี่จากต่างประเทศหลายชนิด โดยเฉพาะปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระที่เข้มข้นมาก

ความลับความเจ๋งของมะเม่าอยู่ที่สีม่วงเข้มของผลสุก ซึ่งบ่งบอกถึงสาร แอนโทไซยานิน (Anthocyanin) และ ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) ในปริมาณสูง สารเหล่านี้ทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันเซลล์จากการถูกทำลาย ช่วยชะลอความเสื่อมของร่างกาย หรือพูดง่ายๆ ว่าช่วย "ชะลอวัย" นอกจากนี้ ยังมีวิตามินซี วิตามินอี และวิตามินบีรวม ที่ช่วยกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน ทำให้ผิวพรรณดูสดใส เปล่งปลั่ง และช่วยลดเลือนริ้วรอยก่อนวัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

มีงานวิจัยจากหลายสถาบันระบุว่า สารสกัดจากมะเม่ามีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่น่าสนใจ โดยเฉพาะศักยภาพในการ ยับยั้งเซลล์มะเร็ง บางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งตับ และมะเร็งลำไส้ รวมถึงช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันในร่างกายให้ทำงานได้ดีขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น มะเม่ายังมีสรรพคุณเป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยขับถ่ายพิษ (Detox) ออกจากร่างกาย ช่วยขับปัสสาวะ บำรุงไต และช่วยให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานได้คล่องตัว ใครที่มีปัญหาเลือดลมไม่ดี มะเม่าถือเป็นตัวช่วยธรรมชาติที่ไม่ควรมองข้าม

การทานมะเม่าให้ได้ประโยชน์สูงสุด ควรทานผลสุกสีม่วงดำสดๆ เพราะจะได้รับวิตามินและเอนไซม์ครบถ้วน แต่หากทานสดไม่ไหวเนื่องจากรสชาติที่เปรี้ยวฝาด สามารถนำมาคั้นเป็น น้ำมะเม่า โดยเติมเกลือหรือน้ำผึ้งเล็กน้อยเพื่อตัดรส จะทำให้ทานง่ายและสดชื่นขึ้น อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีปัญหาเรื่องกระเพาะอาหารหรือกรดไหลย้อน ควรระมัดระวังในการทานตอนท้องว่าง เนื่องจากมะเม่ามีความเป็นกรดค่อนข้างสูง อาจทำให้ระคายเคืองกระเพาะอาหารได้